آشنایی با رشته ارتوز و پروتز  (اعضای مصنوعی و وسایل کمکی یا ارتوپدی فنی)

ارتوز و پروتز علمي است كه كار طراحي و ساخت ارتوز ها و پروتز های مختلف به منظور كنترل، جبران و يا تصحيح انواع اختلالات حركتي بدن ناشي از ضايعات نخاعي و اسكلتي را در بيماران و افراد دارای ناتوانی به عهده دارد. 

متخصص ارتوپز و پروتز يكي ازاعضا تيم توانبخشي است كه‌عهده‌دار ارايه خدمات ارتوز و پروتز به توانخواهان بوده و نقش بسيار مهمي در بازگشت توانخواه به جامعه و برخورداري از توانايي‌هاي باقي مانده او براي زندگي مستقل دارد. يك متخصص ارتوپدي فني جهت ارائه خدمات مورد نيازو ساخت و طراحي وسايل كمك حركتي، علاوه بر داشتن مهارتها وعلايق لازم، بايدازتجهيزات و مواد مصرفي متنوع و گوناگوني استفاده كند كه كار باهريك از آنها شرايط خاصي را بوجود مي‌آورد. 
ارتوز به وسايل كمكي اطلاق مي‌شود كه به منظور جلوگيري از بدشكلي‌ها و يا تصحيح آنها، كمك به عملكرد عضو، نگهداري يا تثبيت قسمتها و مفاصل مختلف بدن، به موازات مفصل و منطبق با آن قرار گرفته و بكار مي‌روند ارتوزها مناسب با محل قرارگيري روي اندامها و تنه تقسيم بندي مي‌شوند و عبارت است از ارتوزهاي‌اندام فوقاني، ارتوزهاي اندام تحتاني، ارتوزهاي ستون فقرات و كفش طبي. 
ارتوزهاي اندام فوقاني شامل ارتوزهاي انگشتان، دست، مچ، آرنج، بالاي آرنج و شانه مي‌باشد. 
ارتوزهاي اندام تحتاني شامل ارتوزهاي پا، كوتاه "زير زانو"، بلند "بالاي زانو" و مخصوص مفاصل زانو و هيپ مي‌باشد. 
ارتوزهاي ستون فقرات شامل سه‌گروه كمربندها، كرستها و گردنبندها هستند. 
كرستهاي ستون فقرات به منظور محدود كردن حركات ستون مهره‌ها، ايجاد وضعيت صحيح وكاهش فشارهاي مكانيكي واردبر مهره‌هاي پايني كمر مورد استفاده قرار مي‌گيرند. 
كفش طبي نيز براي جبران كوتاهي‌ها و كوچكي‌هاي پا، تصحيح بدشكليها اعم از مادرزادي يا اكتسابي و جلوگيري از بدشكليها و كاهش درد و همچنين در آمپوتاسيون‌هاي پا مورد استفاده قرار مي‌گيرند و موجب انتقال صحيح وزن به پا و سطح زمين شده و وضعيت صحيح را تا ممكن حفظ مي‌كنند. 
پروتز به وسيله‌اي اطلاق مي‌شود كه جايگزين عضو از دست رفته شده و تا حد ممكن توانايي‌هاي از دست رفته را به فردبازمي‌گرداند. 
پروتز اندام فوقاني شامل پروتزهاي قطع انگشتان، مچ دست، زير، رو و بالا آرنج وشانه‌است كه اين پروتزها به دو دسته كارا و تزييني تقسيم مي‌شود. 
پروتزهاي اندام تحتاني شامل پروتز پنجه براي قطع پا، مچ پا، زير، رو و بالاي زانو و كانادين براي قطع از مفصل ران است.

درسهای رشته

صنعت و بازارکار

عمده فعالیت این کارشناسان، طراحی و ساخت وسایل کمکی برای بهبود عملکرد اندامهای معلولین و بیماران، اصلاح نابهنجاری‌ها و حفظ بخشی از بدن در وضعیت ثابت برای اهداف خاص است. 
همچنین طراحی و ساخت اعضای مصنوعی برای بهبود عملکرد و ظاهر افرادی که دچار قطع عضو شده‌اند، از زمینه‌های فعالیت این کارشناسان است. این وسایل برای افرادی آسیب دیده در سه محدودة قبل از جراحی، جایگزین جراحی و یا بعد از جراحی تجویز می‌گردد. از مراکزی که فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در آن مشغول بکار شوند، می‌توان به این موارد اشاره کرد: 
همکاری با بنیاد جانبازان. 

·         فعالیت در سازمان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران.

·         تأسیس و ارائه خدمات به صورت مؤسسات خصوصی با همکاری مسؤولین فنی.

·         فعالیت در سازمان بهزیستی کشور.

·         فعالیت در آموزش و تدریس دانشجویان.

·         فعالیت در مراکز پژوهشی و همکاری با سازمانهای مربوط.

البته با توجه به نیاز 5/0 درصدی (یعنی یک نفر از هر 200 نفر) به خدمات ارتوپدی فنی، جامعه در این زمینه کمبود‌های زیادی دارد که کارشناسان و فارغ‌التحصیلان این رشته با حذف به بازار کار می‌توانند این نقیصه را رفع نمایند.